Za każdym razem gdy poczujemy lęk naturalną ludzką reakcją jest próba uniknięcia go. Wiemy, że będąc daleko od niebezpieczeństwa jesteśmy bezpieczni. Jednak unikanie nie tylko sprawia, że lęk utrzymuje się dłużej ale prowadzi do tego, że staje się silniejszy.

Mózg ludzi jest jak naukowiec. Ciągle testuje różne doświadczenia, kategoryzując je jako pozytywne lub negatywne i szuka dowodów na potwierdzenie swojej tezy. W związku z tym jeżeli unikamy jakiegoś doświadczenia nigdy nie damy sobie szansy na udowodnienie, że jesteśmy w stanie sobie z nim poradzić i że nie jest ono wcale takie straszne. Nie wystarczy sobie powiedzieć, że coś nie jest straszne. Musimy tego doświadczyć!

Żeby nasz mózg naprawdę zrozumiał, że coś nie jest zagrożeniem musimy powtarzać zachowania które przełamują nasz lęk tak często jak to tylko możliwe. Większość z nas na co dzień robi rzeczy które są w naszej strefie komfortu. Działając tylko w ten sposób nie dajemy sobie szansy na doświadczenie czegoś innego i przełamanie lęku. Ucząc się stawiać czoła naszym lękom stajemy się silniejsi, a im częściej to robimy tym bardziej przyswajamy nowe umiejętności i rozwijamy się.

Ludzie którzy zmagają się z różnego rodzaju lękami często podświadomie brną w strategie które na krótką metę pomagają lecz w dłuższej perspektywie szkodzą. Poniżej jest lista takich nieefektywnych lecz popularnych strategii:

➡ucieczka: niezależnie od tego czy to sytuacja społeczna czy jakieś miejsce wzbudziło w nas lęk naturalną reakcją jest natychmiastowe opuszczenie potencjalnie zagrażającej przestrzeni

➡unikanie: wiele osób stosuje strategię unikania czyli jeżeli na przykład odczuwa lęk przed wystąpieniami publicznymi robi wszystko żeby nie musieć występować publicznie i ucieka się do różnego rodzaju wymówek. Strategia unikania przynosi natychmiastową ulgę lecz na dłuższą metę jedynie potęguje nasz lęk.

➡strategie kompensacyjne: są to próby obniżenia lęku polegające na uciekaniu się do zastępczych zachowań np. osoba bojąca się chorób będzie obsesyjnie myła ręce.

➡sensytyzacja: strategia ta polega na odgrywaniu w głowie różnego rodzaju czarnych scenariuszu które w teorii mają nas przygotować na najgorsze, a w praktyce jedynie potęgują lęk.

➡szukanie zapewnienia: w momencie odczuwania silnego lęku niektórzy szukają poczucia bezpieczeństwa u bliskich, którzy zapewniają ich, iż wszystko jest OK, a tym samym obniżają ich lęk. W dłuższym okresie czasu stosowanie tej strategii może doprowadzić do uzależnienia naszego poczucia bezpieczeństwa od innej osoby oraz utratę samodzielności np. będziemy potrzebowali ciągłych zapewnień, iż wszystko jest dobrze albo wręcz będziemy się bać opuścić mieszkanie bez drugiej osoby.

Anna Daniło-Wosek

Psycholog Terapeuta

Psychoterapia poznawczo-behawioralna Gdańsk anjaterapeuta.pl

Psychoterapia, wsparcie, rozwój

mgr Anna Daniło-Wosek
+48512426055

 ul. Nowomiejska 3/2 piętro

80-864 Gdańsk